علائم فشارخون بالا دارم، پس من دیابت دارم؟

معمولا بزرگسالانی که علائم فشار خون بالا نشان نمی‌دهند، فشار خون خود را بررسی نمی‌کنند.

سن، چاقی، دیابت، هایپرلیپیدمی و زندگی در مناطق روستایی عوامل موثر بر ایجاد علائم فشار خون بالا هستند.

مجله‌ی علمی سازمان بهداشت جهانی

بررسی علائم فشار خون بالا

اگر برای مدتی طولانی است که متوجه علائم فشار خون بالا شده‌اید، باید بدانید که این مشکل می‌تواند آسیب جدی به رگهای خونی وارد کند. فشار خون بالا می‌تواند زندگی انسان را به خطر بیاندازد و مشکلاتی مثل نارسایی قلبی، کاهش بینایی، سکته مغزی، بیماری کلیوی ایجاد کند. برخی از علائم فشار خون بالا سرگیجه، مشکلات بینایی، سردرد و تنگی نفس هستند. اگرچه در بسیاری از افراد علائم فشار خون بالا مشخص نیستند اما کنترل منظم می‌تواند کمک کند که آیا شخص نیاز به اقدامات پیشگیرانه دارد یا خیر. شواهد نشان می‌دهد که عدم توجه به تشخیص علائم فشار خون بالا خطر مرگ زودرس، بیماری کلیوی را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد و توجه به آن از بیماریهای قلبی عروقی از جمله حمله قلبی، نارسایی قلبی و سکته مغزی پیشگیری می‌کند. برعكس، از بین بردن علائم فشار خون بالا با دارو و يا تغييرات شيوه زندگي مي‌تواند اين خطرات را كاهش دهد، و حتي كاهش اندك فشار خون ممكن است تأثير مثبتي بر سلامت كلي داشته باشد.

در این مقاله به بررسی مطالب زیر می‌پردازیم:

• علائم فشار خون بالا در زنان، نوجوانان، کودکان و نوزادان
• رابطه دیابت و علائم فشار خون بالا
• نقش دیابت در ایجاد علائم فشار خون بالا
• تاثیر علائم فشار خون بالا در ایجاد دیابت
• عوامل بروز علائم فشار خون بالا در تعدادی از شهرهای ایران

علل ابتلا و ایجاد علائم فشار خون بالا

• چاقی
• دیابت نوع دو
• بیماری کلیوی
• آپنه خواب انسدادی
• لوپوس
• اسکلرودرما
• کم‌کاری یا پرکاری تیروئید
• عوامل مادرزادی مانند سندرم کوشینگ، آکرومگالی یا فئوکروموسیتوم

داشتن برنامه‌ی تغذیه چرب، تحمل وزن اضافی، نوشیدن زیاد الکل، استعمال دخانیات و استفاده از برخی داروها نیز این خطر را افزایش می‌دهد.

علائم فشار خون بالا

اکثر افرادی که فشار خون بالا دارند هیچ یک از علائم فشار خون بالا را تجربه نخواهند کرد، به همین دلیل است که اغلب آن را قاتل خاموش می‌نامند. با این وجود، اگر فشار خون به 180/120 میلی‌متر جیوه برسد، از شرایط فوری پزشکی محسوب می‌شود. در این مواقع، فرد ممکن است علائم فشار خون بالا را به شکل زیر تجربه کند.

در صورتی‌که به طور مرتب این علائم  فشار خون بالا را تجربه می کنید، باید با پزشک خود مشورت کنید.

• سردرد
• حالت تهوع
• استفراغ
• سرگیجه
• دوبینی
• خون دماغ
• ضربان قلب
• تنگی نفس

علائم فشار خون بالا در زنان

عوامل هورمونی نشان می‌دهد که خطر و علائم فشار خون بالا می‌تواند در زنان و مردان متفاوت باشد. عواملی مثل بارداری، یائسگی و استفاده از قرص ضدبارداری خطر ابتلا و علائم فشار خون بالا را در زنان افزایش می‌دهد.

ایجاد علائم فشار خون بالاحین بارداری میتواند نشانه‌ی پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی باشد که هم جنین و هم مادر را در معرض خطر قرار می‌دهد. علائم پره اکلامپسی میتواند شامل موارد زیر باشد:

• سردرد
• تغییر دید
• درد شکم
• تورم

علائم فشار خون بالا در نوجوانان

ایجاد علائم فشار خون بالا در نوجوانان می‌تواند به دلیل چاقی باشد و تحت تاثیر عوامل پزشکی دیگر چون موارد زیر باشد: دیابت نوع دو، بیماری کلیوی، بیماری غدد درون‌ریز( که بر روی هورمونها تأثیر می‌گذارد)، بیماری عروقی( که بر رگ‌های خونی تأثیر می‌گذارد) و بیماری عصبی

علائم فشار خون بالا در کودکان

کودکان نیز از بروز علائم فشار خون بالا مستثنی نیستند. چاقی و دیابت خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد اما می‌تواند نشانه‌ای از تومور، مشکلات قلبی، مشکلات کلیوی، مشکلات تیروئید، یا بیماری ژنتیکی مانند سندرم کوشینگ هم باشد. به‌خاطر داشته باشید که کودکان علائم فشار خون بالا نشان نمی‌دهند. اما در صورت بروز، علائم فشار خون بالاممکن است شامل سردرد، خستگی، تاری دید و خون دماغ شدن باشد.

علائم فشار خون بالا در نوزادان

نوزادان نیز ممکن است به دلیل بیماری کلیوی یا قلبی دچار علائم فشار خون بالا شوند. علائم فشار خون بالا در نوزادان عبارت است از: تشنج، تحریک‌پذیری، بی‌حالی، مشکلات تنفسی

رابطه بین دیابت و علائم فشار خون بالا

هیپپرتنشن یا فشار خون بالا غالبا در کنار دیابت نوع یک و دیابت نوع دو و دیابت بارداری رخ می‌دهد و مطالعات نشان می‌دهد ممکن است پیوندهایی بین آنها وجود داشته باشد. ممکن است هوامل مشابهی بین فشار خون بالا و دیابت وجود ‌داشته‌باشد و خطراتی همراه آورد. علاوه بر این، دیابت در بدتر شدن علائم فشار خون بالا نقش دارند و رو‌‌های کنترل هر دو با یکدیگر همپوشانی دارد. انجمن قلب آمریکا بر این نکته تاکید دارد که علائم فشار خون بالا بارز نیستند و صحت آن زمانی مشخص می‌شود که مردم پس از مراجعه به پزشک و تست فشار خون، متوجه فشار خون بالا می‌شوند.

مقدار فشار خون طبیعی باید:

• 140/90 میلی‌متر جیوه یا پایین‌تر برای بیشتر افراد باشد. ( اگر فشار خون خود را در خانه اندازه گیری کنید، 135/85 میلی‌متر جیوه یا پایین‌تر باشد زیرا شما معمولاً در خانه تحت فشار و عصبی نیستید.)
• کمتر از 130/80 میلی‌متر جیوه برای افرادی که دیابت دارند باشد.

عدد بالا، فشار خون هنگام ضربان قلب است (به معنای وقتی که قلب منقبض می شود). عدد پایین، فشار خون هنگام آرامش قلب است. عدد بالا، عدد پایین یا هر دو عدد می‌تواند علائم فشار خون بالا باشند. به فردی که علائم فشار خون بالا را از طریق تست نشان می‌دهند گوشزد می‌شود. اگر به علائم فشار خون بالا تشخیص‌ داده‌ شدید، مضطرب نباشید و طی دفعات مکرر فشار خون خود را بررسی کنید. تغییر عادات سبک زندگی می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کرده و از عوارض آن جلوگیری کند. این تأثیرگذاری سبک زندگی از طریق روش‌های روبرو امکان‌پذیر است: ورزش، تغذیه سالم، کنترل وزن، دارو، تشخیص دیابت

تمامی افراد مبتلا به دیابت تا زمانی که به طور موثری کنترل شرایط خود را انجام دهند، متوجه علائم فشار خون بالا نمی‌شوند. در صورت بروز، علائم قند خون بالای آنها عبارتند از:

• تشنگی بیش از حد
• نیاز مکرر به دستشویی رفتن
• افزایش ادرار شب
• ضعف و خستگی
• تاری دید

آزمایشات نشان می‌دهد سطح گلوکز بعد از 8 روز ناشتا ممکن است:

• در حالت عادی: کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر
• در حالت پیش‌دیابت: بین 100تا 125 میلی گرم در دسی لیتر
• در حالت دیابت: 126 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر

دو نوع دیابت وجود دارد که همه آنها دلایل مختلفی دارند:

دیابت نوع یک در دوران کودکی یا بزرگسالی به نظر می رسد، اما ممکن است بعداً در زندگی رخ دهد. علائم می‌توانند نسبتاً ناگهان یا طی چند هفته پدیدار شوند. دیابت نوع یک هنگامی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به سلول‌های لوزالمعده که تولید انسولین می‌کنند حمله می‌کند. هیچ راهی برای جلوگیری از دیابت نوع یک وجود ندارد.

دیابت نوع دو می تواند سالها طول بکشد و بیشتر افراد متوجه علائم آن نمی شوند. شخص به طور معمول در هنگام حضور در غربالگری یا در صورت بروز عوارضی مانند نوروپاتی یا مشکلات کلیوی، متوجه می‌شود که مبتلا به دیابت یا دیابت نوع دو هستند.

نقش دیابت در ایجاد علائم فشار خون بالا

علائم فشار خون بالا و دیابت اغلب با هم اتفاق می‌افنند و ممکن است علل مشابهی داشته باشند. این علل می‌توانند چاقی، التهاب، استرس اکسیداتیو و مقاومت به انسولین باشد. 

فرد مبتلا به دیابت یا انسولین کافی برای پردازش گلوکز ندارد یا انسولین آنها به طور مؤثر کار نمی کند. انسولین هورمونی است که بدن را قادر می‌سازد گلوکز را از مواد غذایی فرآوری کند و از آن به عنوان انرژی استفاده کند. در نتیجه‌ی مشکلات انسولین، گلوکز برای تأمین انرژی نمی‌تواند وارد سلول شود و در عوض در جریان خون تجمع می یابد.

از آنجا که خون با سطح گلوکز زیادی در بدن می‌رود، می‌تواند آسیب شدیدی به رگ‌های خونی و کلیه‌ها ایجاد کند. این اندام‌ها نقش اساسی در حفظ فشار خون سالم دارند. در صورت آسیب دیدن، بروز علائم فشار خون بالا افزایش می‌یابد و خطر آسیب بیشتر و عوارض را افزایش می‌دهد.

برای اطلاعات بیشتر در مورد روش‌های درمان فشار خون بالا این مطلب شش راهکار ساده برای درمان فشار خون بالا را مطالعه کنید.

نقش علائم فشار خون بالا در ایجاد دیابت

یک متاآنالیز که در سال 2015 در مجله دانشکده قلب و عروق آمریکایی ارائه شد به داده‌هایی درباره علائم فشار خون بالا برای بیش از 4 میلیون بزرگسال رسید. نتایج نشان داد افرادی که علائم فشار خون بالا را نشان داده‌اند خطر ابتلا به بيماري ديابت نوع دو را دارند. این پیوند ممکن است ناشی از فرآیندهای موجود در بدن باشد که به عنوان مثال التهاب در هر دو شرایط تأثیر می‌گذارد.

عوامل بروز علائم فشار خون بالا در ایران

بر اساس ژرنال سلامت مدیترانه شرقی، یک تحقیق انجام شده توسط ژرنال سازمان بهداشت جهانی منتشر شده نشان می‌دهد 36 درصد مردم شهر یزد علائم فشار خون بالا را جدی نگرفته یا مطلع نبودند و و از بین 1170 جامعه آماری، 421 نفر آنها برای اولین بار تست فشار خون انجام می‌دادند. سن، چاقی، دیابت، هایپرلپیدمیا و زندگی در مناطق روستایی از عوامل بروز علائم فشار خون بالا به‌شمار می‌آیند.

نتایج یک مطالعه دیگر که در سال 2017 شهر بیرجند ایران را هدف گرفته اثبات می‌کند یک‌پنجم از جامعه آماری 1286 نفری این شهر مبتلا به این بیماری هستند و مردان، جوانان و افرادی که دیابت دارند شدت بیشتری از این بیماری را تجربه می‌کنند. بنابراین، توجه به تست و علائم فشار خون بالا در این جوامع اهمیت بالایی پیدا کرده‌است.

فشار خون بالا و دیابت اغلب با هم اتفاق می‌افند و به نظر می‌رسد برخی از عوامل، علل و علائم فشار خون بالا را با هم به اشتراک می‌گذارند. تنظیم سبک زندگی می‌تواند به کنترل فشار خون و سطح قند خون کمک کند، اما بیشتر افراد باید یک روند درمانی را دنبال کنند. اگرچه فشار خون بالا یک وضعیت جدی است و به راحتی قابل تشخیص است، تقریبا یک سوم از افرادی که نهان دارای علائم فشار خون بالا هستند از وضعیت خود آگاهی ندارند. این اغلب به این دلیل است که بسیاری از افرادی که دارای علائم فشار خون بالا بوده‌اند، فشار خون خود را به طور مرتب بررسی نمی‌کنند و تا زمان بروز مشکلات جدی دیگر هیچ یک از علائم فشار خون بالا را ندارند. انجمن فشار خون بالا کانادا توصیه می‌کند بزرگسالان فشار خون خود را هر ساله بررسی کنند، و در صورت وجود عواملی مانند دیابت یا بیماری قلبی‌عروقی به دفعات بیشتری آن را کنترل کنند.

برای داشتن یک تغذیه و زندگی سالم دیابتی می‌توانید برنامه آیدیا را از بازار دریافت کنید، و سوالات خود را با تیم مشاوره آیدیا در میان بگذارید. از آنجایی که تحقیقات بر تاثیر عدم کنترل روند سلامت در بروز علائم فشار خون بالا تاکید می‌کند، پیش از بروز علائم فشار خون بالا و عوارض آن در دیابت، روند درمان را با آیدیا کنترل کنید. هم‌چنین شما می‌توانید نتایج تست قند خون خودتان و برنامه غذایی فردی‌تان را در برنامه آیدیا ثبت کنید و از پیشنهادات غذایی و سبک زندگی به‌طور رایگان بهره‌مند شوید.

برایمان از تجربه مطالعه درباره دیابت و علائم فشار خون بالا در قسمت نظرات بنویسید یا سوالات خود را درمورد اپلیکیشن آیدیا اینجا مطرح کنید. 

منابع : Heart.org، Canada.ca، Emro.who.int، https://www.ncbi.nlm.nih.gov